PHẦN 1: BÍ MẬT SAU KHI CHẾT CỦA MỘT NGƯỜI TỘI LỖI Tên tôi là Irene Ndungu. Tôi đã chết hai lần. Lần thứ ba không phải là cái chết mà chỉ là một cuộc khủng hoảng và trong cơn khủng hoảng đó, Chúa Jêsus đã ban cho tôi một thông điệp cụ thể khác. Lần đầu tiên tôi chết là khi sinh con. Đó là vào ngày 1 tháng 1 năm 2005. Dấu hiệu người sắp chết: 11 biểu hiện để bạn chuẩn bị tâm lý 1. Bắt đầu ngưng ăn uống. Khi một người sắp qua đời, họ sẽ ít hoạt động hơn bình thường. Cảm giác thèm ăn giảm dần 2. Dấu hiệu người sắp chết: Thay đổi dấu hiệu sinh học. Màu nước tiểu của người sắp mất có thể thay đổi vì thận của Đây là một trong những hiện tượng mà khoa học tâm linh đã đặt ra vấn đề và nghiên cứu trong nhiều năm Cùng với những giai thoại được truyền miệng khá rộng rãi trong đời sống thường ngày, "chết không nhắm mắt" bởi sự oan khiên vẫn được bao phủ bởi một lớp Đó là tâm sự của một bác sĩ đã trải qua đủ mọi cung bậc cảm xúc của 40 năm theo nghiệp Y khoa, chắc rằng đó sẽ là những đúc kết quý báu cho các bác sĩ trẻ ngày hôm nay và tương lai. Hàng triệu người cao tuổi ở Anh đang lo sợ viễn cảnh đối mặt với những lựa chọn nghiệt ngã vào mùa đông sắp tới, khi chi phí sinh hoạt không ngừng tăng lên. Khi mới bắt đầu sụt cân, bà Yvonne DeBurgo nghĩ rằng điều này chả có gì đáng ngại. Nhưng ba tháng trôi qua Hiện trường vụ giết người do ghen tuông tại Bắc Kạn. Trong thời gian này, ông Nông Văn T. xây bếp cho gia đình ông Lý Văn B. và ngủ ở lán tạm gần nhà ông B. (ở cùng thôn với Bàn Văn Tiến). Đến tháng 12/2021, khi nhà của ông B. sắp xây xong thì ông Nông Văn T. xin Tiến cho đến ngủ ở lán của gia đình Tiến để giúp trông coi vật liệu nên Tiến đồng ý. Ppcrvt. Trong những trường hợp này, người nhà bệnh nhân nên Giúp bệnh nhân thay đổi tư thế nằm sau mỗi 1 – 2 giờ. Thời điểm thay đổi tư thế nằm tốt nhất là 30 phút sau khi dùng thuốc giảm đau Nói chuyện với bệnh nhân một cách ôn tồn với âm lượng vừa đủ nghe, tránh để bệnh nhân giật mình Cho bệnh nhân sử dụng thuốc giảm đau dạng lỏng hoặc miếng dán giảm đau thay vì thuốc giảm đau dạng viên uống Cho bệnh nhân ăn các loại thức ăn loãng để cải thiện tình trạng khó nuốt Không nên ép bệnh nhân uống nhiều nước Dùng khăn mát lau mặt, đầu và cơ thể để giúp bệnh nhân thoải mái hơn. Dấu hiệu người bị ung thư sắp chết – Thay đổi trong ý thức Người gần chết có biểu hiện gì? Sự thay đổi về mặt ý thức của bệnh nhân cũng là một biểu hiện của người sắp chết mà người nhà nên lưu ý. Dấu hiệu sắp chết của người bị ung thư phổi hay gan về mặt ý thức thường là Ngủ nhiều hơn vào ban ngày Khó đánh thức khi đang ngủ Dễ nhầm lẫn, đặc biệt là về thời gian, địa điểm và con người Thường xuyên bồn chồn và lo lắng Hay nói lảm nhảm về những điều không liên quan đến sự việc đang diễn ra Có cảm giác hoang mang và sợ hãi, nhất là vào ban đêm. Thông thường, bệnh nhân sẽ có các thời điểm tỉnh táo ngắn hạn xen giữa trạng thái nửa tỉnh, nửa mê nói trên. Trong trường hợp bắt gặp những dấu hiệu người bị ung thư sắp chết vừa kể trên, người nhà nên Dành nhiều thời gian để nói chuyện và an ủi bệnh nhân, đặc biệt là những lúc bệnh nhân tỉnh táo. Nhắc nhở bệnh nhân về thời gian và các sự kiện đang diễn ra. Tiếp tục cho bệnh nhân sử dụng thuốc giảm đau. Nếu bệnh nhân có biểu hiện bồn chồn và lo lắng, người nhà bệnh nhân nên tìm hiểu rõ lý do. Tình trạng này có thể xuất phát từ các cơn đau do bệnh gây ra. Nếu bệnh nhân cảm thấy đau đớn trong thời gian dài, người nhà có thể cho bệnh nhân sử dụng thuốc giảm đau hoặc báo cáo với bác sĩ và nhân viên y tế. Tâm sự một cách bình tĩnh và nhẹ nhàng, tránh để bệnh nhân giật mình hoặc sợ hãi Xoa bóp nhẹ nhàng để giúp bệnh nhân thư giãn và thoải mái hơn. Người sắp chết có biểu hiện gì? Thay đổi quá trình trao đổi chất Sự thay đổi trong quá trình thay đổi chất cũng được xem là một dấu hiệu người bị ung thư sắp chết. Sự thay đổi này thường được biểu hiện ra ngoài như sau Chán ăn, thậm chí là bỏ ăn Khô miệng, khô môi Có thể không còn cần dùng đến các loại thuốc như vitamin, thuốc hormone thay thế, thuốc huyết áp và thuốc lợi tiểu, trừ khi chúng giúp bệnh nhân thoải mái hơn. Khi nhận thấy những biểu hiện của người sắp chết vừa được đề cập, người nhà bệnh nhân cần Cho bệnh nhân sử dụng son dưỡng môi hoặc sáp vaseline để tránh tình trạng khô môi Cho bệnh nhân dùng các loại chất lỏng như nước lọc hoặc nước ép Hỏi ý kiến bác sĩ để bỏ bớt các loại thuốc không cần thiết. Ngược lại, người nhà cũng nên cho bệnh nhân tiếp tục sử dụng các loại thuốc giảm đau, chống nôn, sốt, giảm co giật và an thần. Sự thay đổi trong dịch tiết là dấu hiệu người sắp chết Bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối thường gặp phải các vấn đề liên quan đến dịch tiết như Tình trạng chất nhầy tích tụ ở phía sau cổ họng gây khò khè, khó thở Không thể ho dù cổ họng rất khó chịu. Trong trường hợp gặp phải những dấu hiệu người sắp chết vừa kể trên, người nhà bệnh nhân cần Tăng độ ẩm cho phòng bệnh bằng máy tạo độ ẩm không khí Nếu bệnh nhân có thể nuốt, cho bệnh nhân ngậm đá viên hoặc uống nước để làm lỏng chất nhầy dễ dàng hơn Thay đổi tư thế nằm của bệnh nhân. Cho người bệnh nằm nghiêng để các chất dịch dễ dàng chảy ra khỏi miệng Vệ sinh răng miệng bằng nước và bàn chải đánh răng lông mềm Liên hệ với bác sĩ để nhận các loại thuốc kê toa cần thiết. Sự thay đổi trong cơ chế tuần hoàn và nhiệt độ cơ thể Những bất thường trong cơ chế tuần hoàn và nhiệt độ cơ thể ở người bệnh có thể gây ra các triệu chứng sau Tay, chân lạnh do quá trình tuần hoàn máu chậm lại Vùng da trên cánh tay, chân, bàn tay và bàn chân có dấu hiệu sẫm màu, xanh xao hoặc có các vết lốm đốm Cơ thể, sắc mặt nhợt nhạt Da lạnh, khô hoặc ẩm ướt Nhịp tim nhanh và không đều Hạ huyết áp Khi nhận thấy những dấu hiệu người bị ung thư sắp chết này, người nhà nên giữ ấm cơ thể cho bệnh nhân bằng chăn và đệm mỏng. Lưu ý không sử dụng các loại chăn điện và đệm sưởi cho bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối. Dấu hiệu người bị ung thư sắp chết – Nhận thức và giác quan kém Các biểu hiện người sắp chết thường gặp nhất khi giác quan và nhận thức của bệnh nhân ung thư thay đổi bao gồm Tầm nhìn hạn chế, mắt mờ Đồng tử không thay đổi kích thước Không thể khép mí mắt hoàn toàn Suy giảm thính lực. Tuy nhiên, trường hợp này hiếm khi xảy ra. Hầu hết bệnh nhân ung thư có thể nghe thấy tiếng động kể cả khi họ không thể nói được nữa. Khi nhận thấy có các dấu hiệu này, người nhà bệnh nhân cần lưu ý những vấn đề sau đây Luôn để đèn sáng trong các khu vực sinh hoạt của bệnh nhân Cho bệnh nhân biết bạn luôn sẵn sàng có mặt khi họ cần Thường xuyên trò chuyện và trấn an người bệnh. Nhịp thở thay đổi là dấu hiệu người bị ung thư sắp chết Nhịp thở thay đổi bất thường cũng một dấu hiệu người bị ung thư sắp chết rất dễ nhận biết. Thông thường, bệnh nhân sẽ có các biểu hiện sau đây Hơi thở nhanh, chậm bất thường do quá trình lưu thông máu giảm và các chất thải tích tụ trong cơ thể Nói lảm nhảm kèm theo thở dốc Căng cơ vùng cổ Chất nhầy tích tụ phía sau cổ họng gây ra tình trạng khò khè Bệnh nhân không thở trong 10-30 giây. Để giúp bệnh nhân đối phó với tình trạng này, người nhà bệnh nhân có thể Đặt bệnh nhân nằm ngửa hoặc hơi nghiêng sang một bên Dùng gối hoặc nâng giường bệnh lên để kê cao phần đầu và ngực của người bệnh Cho bệnh nhân ngồi dậy ở tư thế dễ thở nhất. Sự thay đổi trong quá trình bài tiết chất thải Sự thay đổi trong việc tiểu tiện và đại tiện có thể khiến bệnh nhân gặp phải các vấn đề sau Nước tiểu ít và sẫm màu Mất kiểm soát trong việc tiểu tiện và đại tiện. Để xử lý các vấn đề này, người nhà bệnh nhân nên Cho bệnh nhân sử dụng tã giấy hoặc lót tấm chống thấm bên dưới giường bệnh Cho bệnh nhân dùng ống thông và túi chứa nước tiểu. Liên hệ với y tá để được hướng dẫn cách sử dụng các dụng cụ hỗ trợ này Vệ sinh cơ thể cho bệnh nhân đúng cách. Bị ung thư chết như thế nào? Các dấu hiệu cho thấy bệnh nhân ung thư đã tử vong Để trả lời cho câu hỏi bị ung thư chết như thế nào thì các dấu hiệu cho thấy bệnh nhân ung thư đã qua đời cụ thể sẽ bao gồm Ngừng thở Không thể đo được huyết áp Mạch dừng Mắt ngừng chuyển động, một vài bệnh nhân ung thư qua đời trong tình trạng mở mắt Đồng tử lớn và không phản ứng với ánh sáng Ruột và bàng quang ngưng hoạt động. Người thân trong gia đình nên ở cạnh bệnh nhân ung thư khi họ qua đời. Đồng thời, người nhà cũng nên liên hệ ngay với nhà tang lễ để chuẩn bị hậu sự cho người đã khuất. Nếu có thể, gia đình có bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối nên chuẩn bị trước cho sự ra đi đã được dự báo trước. Nếu đang được điều trị tại bệnh viện, bệnh nhân có thể nhận được sự giúp đỡ từ các bác sĩ, y tá và điều dưỡng. Tuy nhiên, trong trường hợp bệnh nhân được điều trị tại nhà, người thân cần xin ý kiến tư vấn của bác sĩ để biết nên làm gì khi người bệnh ung thư sắp qua đời. Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu thêm về dấu hiệu người bị ung thư sắp chết và cách xử lý trong từng tình huống cụ thể. Như đã đề cập ở trên, rất khó để dự đoán thời gian tử vong của một người. Do đó, không ai có thể khẳng định chính xác đâu là dấu hiệu người bị ung thư sắp chết. Tuy nhiên, người nhà bệnh nhân ung thư vẫn nên lưu ý một số dấu hiệu đặc biệt để chuẩn bị tinh thần và lo hậu sự nếu chẳng may chuyện xấu xảy ra. Khi chết ta sẽ đi về đâu? Trải nghiệm về cái chết -Quảng Cáo-Địa ngục qua cái nhìn Duyên Khởi Phần lớn mọi người đều sợ chết vì không ai biết chết sẽ đưa họ về đâu! Cái quan niệm chết là hết, là mất tất cả, nhà cửa, tài sản, thân quyến, và ngay cả chính mình nữa là một điều hết sức ghê gớm không mấy ai muốn nghĩ đến. Đó là chưa kể sự sợ hãi về một chốn ác đạo gọi là “địa ngục” nên hiển nhiên chẳng ai muốn giáp mặt với cái chết hay có thể chấp nhận nó dễ dàng. Bốn giai đoạn của vòng luân hồi Hầu hết các nhà nghiên cứu đều cho rằng Tử Thư Tây Tạng là sách hướng dẫn người sắp lìa đời hoặc người đã chết vì nội dung cuốn sách đề cập rất kỹ đến các quy tắc cúng lễ, cầu siêu hay hướng dẫn cho người đang hấp hối. Tuy nhiên, Đạt Lai Lạt Ma lại gọi nó là Sinh Thư Book of the Living thay vì Tử Thư. Ngài nhấn mạnh “Đạo Phật là đạo dành cho người sống chứ không phải người chết”. Ngài đã giảng “Trọn bộ Tử Thư có thể thâu gồm vào một ý chính như sau Người nào biết sống một cách tỉnh thức thì sẽ chết tỉnh thức, và một khi đã tỉnh thức thì họ có thể chuyển thần thức, tránh được sự lôi kéo của nghiệp và thoát khỏi sinh tử luân hồi. Đa số con người vì bị vô minh che lấp nên không biết cách sống cho đúng với ý nghĩa của sự sống, thường thường nếu không hoài niệm về quá khứ thì họ cũng mơ tưởng về tương lai, họ luôn luôn lo lắng để sống chứ không hề ý thức rõ rệt sự sống. Vì sống một cách u mê, không tỉnh thức như vậy nên khi chết thì họ cũng không thể làm chủ được hoàn cảnh khi ấy, dĩ nhiên họ sẽ hoàn toàn để nghiệp lực lôi kéo và trôi nổi trong sáu nẻo luân hồi”. Lời giải thích trên là một chìa khóa quan trọng đã rọi một tia sáng cho những người muốn tìm hiểu cuốn Tử Thư Tây Tạng. Người ta có thể coi nó là một Sinh Thư, sách hướng dẫn cho người sống, khuyên họ phải sống làm sao để khi chết có thể tự chủ, tỉnh thức để thoát luân hồi, hoặc người ta cũng có thể coi nó là một Tử Thư, sách hướng dẫn cho người chết biết cách tìm đến những cõi giới tốt lành, tránh đọa lạc vào ba đường ác là Ngạ Quỷ, Địa Ngục và Súc Sinh. Theo cuốn Tử Thư, vòng luân hồi có thể tạm chia ra làm bốn giai đoạn như sau 1/ Giai đoạn sống là khoảng thời gian từ khi sinh ra cho đến lúc chết đi, nói giản dị thì đó là một kiếp người. 2/ Giai đoạn chết là khoảng thời gian từ khi rời bỏ thể xác cho đến khi bước sang Cõi Sáng Dharmata. 3/ Giai đoạn thứ ba là lúc sống trong Cõi Sáng, một khoảng thời gian rất đặc biệt khi thần thức được khai mở chân tâm. 4/ Giai đoạn thứ tư là giai đoạn tái sinh, khoảng thời gian từ lúc chuẩn bị tái sinh cho đến khi sinh ra để bắt đầu một đời sống mới. Các danh sư Tây Tạng tin rằng trong lúc chuyển tiếp giữa hai giai đoạn sống và chết, cơ hội để giải thoát khỏi lưới sinh tử có thể thực hiện được. Đó chính là mật pháp của cuốn Tử Thư Tây Tạng về sự giải thoát nhờ biết cách chuyển thần thức, không để bị nghiệp lực tiếp tục dẫn đi vào vòng luân hồi sinh tử. Trạng thái chuyển tiếp giữa hai giai đoạn sống và chết là một cơ hội đặc biệt có thể được hình dung qua thí dụ sau Thử tưởng tượng một người làm việc khó nhọc và xây dựng được một sự nghiệp lớn. Vì một biến cố nào đó mà chỉ trong giây phút bỗng nhiên anh ta mất hết tất cả nhà cửa, tài sản, vợ con, danh vọng, quyền thế. Hiển nhiên tâm hồn anh ta bị xúc động mạnh khiến anh ta chới với, hụt hẫng không biết phải làm gì. Ngay trong giây phút đó, tự nhiên anh bỗng cảm thấy như vừa trút bỏ được một gánh nặng, không phải khó nhọc, không phải lo lắng nữa. Cái cảm giác giải thoát này chỉ tồn tại rất ngắn vì bộ óc lý luận của anh ta sẽ hoạt động ngay, nó sẽ quy lỗi cho các nguyên nhân gây nên biến cố vừa xảy ra khiến anh ta cảm thấy tức giận hay tuyệt vọng. Chính vì thói quen lý luận này mà con người bị lôi kéo vào một mê hồn trận khiến tâm hồn luôn luôn bị động, mất tự chủ. Cái giây phút ngắn ngủi của sự tĩnh lặng thoảng đến trong lúc đầu, trước khi lý trí của anh hành động, chính là cơ hội ngàn vàng để anh có thể thoát ra dòng miên man suy nghĩ lôi kéo anh vào trạng thái mất tự chủ. Cũng giống như giây phút “hốt nhiên chứng ngộ” của các Vị thiền sư, đó là một khoảng trống mà một người biết sống trong tỉnh thức có thể sử dụng để kéo dài cái trạng thái tĩnh lặng đấy, không để cho bộ óc lao xao rối tung suy nghĩ lôi kéo. Đó chính là cơ hội mà sự giải thoát có thể xảy ra. Giai đoạn chuyển tiếp giữa sự sống và sự chết cũng như thế, chỉ một hơi thở đầy tỉnh thức mà một người công phu tu tập có thể ra khỏi lưới sinh tử, thoát khỏi vòng kiềm tỏa của nghiệp lực. Nghiệp lực chi phối sự tái sinh Nghiệp lực là sức mạnh của các thói quen xuất phát từ thân, khẩu và ý. Chúng sinh trải qua bao nhiêu kiếp luân hồi đã gây tạo vô số nghiệp lành cũng như nghiệp dữ, ẩn tàng dưới hình thức của chủng tử. Phân loại theo năng lực thì có bốn loại nghiệp lực chi phối sự tái sinh của con người như sau 1/ Cực trọng nghiệp là những nghiệp nhân cực trọng, gây ấn tượng cực mạnh và sâu trong tâm lý của con người. Nếu Cực trọng nghiệp thuộc về loại ác thì đó là những nghiệp như Ngũ nghịch, Thập ác. Nếu Cực trọng nghiệp thuộc về loại thiện đó là những nghiệp như Người chứng đắc các quả vị tứ thiền sắc giới trở lên. 2/ Tập quán nghiệp Còn gọi là Thường nghiệp. Tập quán nghiệp là những việc làm, lời nói hàng ngày mà chúng ta hay làm và thường nhớ đến hơn hết. Những thói quen lành hay dữ dần dần uốn nắn tạo thành bản chất của con người. Ngay cả trong lúc vô thức đôi lúc chúng vẫn hiện khởi. Trong các loại nghiệp thì nghiệp này đóng vai trò rất quan trọng. 3/ Tích lũy nghiệp Đời sống của con người hôm nay là sự tích lũy bởi vô số các nghiệp từ trong quá khứ đã tạo. Trong vòng luân hồi bất tận, con người ai cũng đã tích lũy cho mình một số lượng khổng lồ tài sản nghiệp. Như thế, Tích lũy nghiệp là những nghiệp do tích lũy nhiều đời nhiều kiếp. 4/ Cận tử nghiệp là nghiệp nhân con người nhớ tưởng lúc lâm chung. Tâm niệm sau cùng của con người nếu là niệm ác tức sẽ tái sinh vào một trong các cảnh giới khổ. Tâm niệm sau cùng của con người nếu là niệm thiện tức sẽ tái sinh vào một trong các cảnh giới lành. Đây gọi là Cận tử nghiệp. Tích lũy nghiệp, là nghiệp chất chứa nhiều kiếp, tùy theo nhân duyên mà dần dần phát động. Cận tử nghiệp phát động ngay trước khi chết. Thí dụ một người làm nhiều việc lành đáng kể nhưng trước khi chết lại gây ra một nghiệp ác và nghiệp quả này phát động ngay lúc chết Cận tử nghiệp nên thay vì được hưởng các điều lành, người đó lại bị đọa lạc vào ba đường ác. Dĩ nhiên những nghiệp lành kia không hề mất nhưng tiềm ẩn và sau khi trả dứt nghiệp ác, người nọ sẽ hưởng các điều lành theo đúng nguyên tắc của luật nhân quả. Vì không ai biết nghiệp lực nào sẽ tạo tác trong giờ phút lâm chung nên sự tỉnh thức và tự chủ trước khi chết là một yếu tố hết sức quan trọng. Cuốn Tử Thư đã ghi rõ “Tâm trạng của người chết sẽ quyết định cảnh giới nào mà người đó sẽ đến“, do đó cuốn sách này đã dành hẳn ra một chương cho các nghi thức hướng dẫn người đang hấp hối để họ có thể tĩnh tâm khi bước vào thế giới bên kia. Nỗi sợ hãi của người sắp chết Sogyan Rinpoche, một danh sư Tây Tạng chuyên nghiên cứu về các cảnh giới bên kia cửa tử đã viết “Không gì làm tôi ngạc nhiên bằng thái độ của người Âu Mỹ đối với sự chết. Hình như người ta coi đó là một sự kiện bất bình thường, một điều ghê tởm đáng sợ và đáng tránh. Tôi thấy hình như đa số mọi người đều qua đời tại những nơi chốn xa lạ như bệnh viện hoặc nhà dưỡng lão, rất ít ai được chết yên ổn tại nhà. Đã thế họ qua đời không người hướng dẫn, không ai cử hành một nghi thức nào cho đến khi người đó hoàn toàn chết hẳn. Lần đó tôi gặp một thiếu phụ đang hấp hối vì chứng ung thư. Cả gia đình tề tựu an ủi và khuyên bà hãy cố gắng chống trả căn bệnh ngặt nghèo đó. Người chồng nói Đừng tuyệt vọng. Đừng buông xuôi tay. Hãy tiếp tục phấn đấu’. Các con bà cũng khuyên Hãy vui vẻ, lạc quan’. Dường như họ nghĩ rằng việc phấn đấu và lạc quan đó sẽ làm cho căn bệnh hiểm nghèo kia phải chấm dứt. Người đàn bà đã mệt lắm rồi, mạch bà ấy đập yếu ớt. Bác sĩ khám nghiệm và xác nhận bà ấy chỉ có thể sống trong vòng vài giờ nữa thôi. Cả gia đình bèn rút lui để lo việc tống táng, mặc cho thiếu phụ chịu đựng giờ phút ghê gớm đầy sợ hãi lúc lâm chung, đó là phải nằm một mình. Không ai giải thích cho bà ấy biết cách chấp nhận sự chết, không ai chia sẻ giờ phút kinh khủng đó với bà, không ai hướng dẫn cho bà mà mặc bà ấy chịu đựng nỗi cô đơn, đau đớn khủng khiếp một mình. Hiển nhiên trong hoàn cảnh như thế, làm sao người phụ nữ đó có thể ung dung mà bước qua cõi giới bên kia được? Tại sao một quốc gia đã phóng được phi thuyền lên tận không gian như Mỹ lại không có đủ những cách thức tối thiểu để giúp người sắp chết thoải mái về phương diện tinh thần? Điều ngạc nhiên thứ hai của tôi là sự xa xỉ quá độ trong các nghi thức tống táng. Người Âu Mỹ có thể tổ chức những đám tang rất tốn kém với những cỗ quan tài trị giá bằng cả một gia tài, những vòng hoa khổng lồ, những ban nhạc được thuê bao đặc biệt, nhưng hình như không ai có thời giờ chân thành cầu nguyện cho người quá cố cả. Mặc dầu vẫn có những nghi lễ Tôn giáo nhưng gia quyến quá bận rộn đón tiếp những người đến chia buồn nên đã quên rằng người cần được giúp đỡ là người vừa nằm xuống chứ đâu phải là những người còn sống. Phải chăng họ ỷ lại vào các giáo sĩ chuyên nghiệp cầu nguyện là đủ rồi? Có lẽ vì việc không chấp nhận sự chết, sợ hãi sự chết, ghê tởm sự chết mà họ đã hành động như vậy chăng? Nếu họ hiểu rằng chết là một sự kiện tự nhiên, một diễn tiến bình thường như người đi du lịch nơi xa, hay được học hỏi về cảnh giới bên kia cửa tử thì có thể họ đã hành động khác”. Bác sĩ Elizabeth Kubler Ross, một nhà nghiên cứu nổi tiếng nhất hiện nay về sự chết, cũng đã viết “Một bác sĩ trẻ tuổi mới tốt nghiệp đến gặp tôi. Anh vừa khóc vừa nói Ngày đầu nhận việc tại một bệnh viện, tôi gặp một bệnh nhân già yếu đang hấp hối, thân quyến của ông ở xa chưa về kịp nên ông nằm một mình với nỗi lo sợ hằn trên khuôn mặt đầy vết thời gian. Ông nắm chặt tay tôi như không muốn rời Này bác sĩ, liệu Thượng Đế có cứu tôi không? Tôi là kẻ có tội, tôi đã làm nhiều điều tội lỗi, liệu tôi có xuống địa ngục không?’ Tôi không biết phải trả lời như thế nào. Tôi là một bác sĩ y khoa, không phải một giáo sĩ. Tôi không hề được huấn luyện để đối phó với trường hợp như thế. Tôi cố gắng gỡ tay ông lão ra nhưng ông bám chặt lấy tay tôi không rời. Hai người y tá phải bước đến dùng sức mạnh mới gỡ được bàn tay của ông lão ra. Chúng tôi quyết định đưa ông ấy vào một căn phòng tối để ông ấy có thể chết một cách yên tĩnh. Ông lão nằm đó rên rỉ về những cảnh tượng địa ngục mà ông ấy nghĩ sẽ phải đến. Chúng tôi cho gọi vị giáo sĩ trực trong bệnh viện đến giúp ông ta, nhưng lúc đó có quá nhiều người chết, vị này bận rộn không thể đến được. Ông lão nằm rên rỉ suốt mấy ngày liền, không sao chết được. Vị bác sĩ trẻ tuổi đặt câu hỏi Thưa bà, trong trường hợp như vậy tôi phải làm gì đây?’. Bác Sĩ Kubler Ross nhấn mạnh “Điều đáng nói là đa số chúng ta, những người chuyên môn trong lĩnh vực y khoa, không hề có câu trả lời thỏa đáng cho câu hỏi trên. Phải chăng chúng ta đã trở nên mất nhạy cảm, lạnh lùng sắt đá trước sự chết? Phải chăng đã chứng kiến quá nhiều cảnh tượng này nên chúng ta không buồn lưu tâm đến vấn đề đó nữa? Phải chăng sau khi đã làm tròn bổn phận một y sĩ là cố gắng cứu chữa bệnh nhân nhưng biết không thể làm gì hơn, chúng ta đã bó tay, mặc cho số mệnh mà quên rằng điều bệnh nhân cần là sự giúp đỡ của chúng ta trên phương diện tinh thần chứ không phải vật chất nữa?” Thế nào là sự giúp đỡ trên phương diện tinh thần? Theo Phật Giáo Tây Tạng, điều quý báu nhất một người sống có thể giúp cho người sắp chết là làm sao để họ không sợ hãi. Đây gọi là vô úy thí’. Trước khi có thể giúp cho người khác không sợ hãi thì chính người cho phải bình tĩnh, thoải mái và không sợ hãi đã. Điều này không đòi hỏi người cho phải làm những điều gì khác thường nhưng ít ra người đó phải có một lòng yêu thương chân thành và sự hiểu biết sáng suốt. Sự giúp đỡ của người sống đối với người sắp chết Vì người sắp chết thường lo lắng, hoảng loạn, có thể rơi vào tình trạng u mê, nói năng hàm hồ, nên người đến an ủi phải biết cách lắng nghe, giữ yên lặng để cho người kia thổ lộ tâm can. Thông thường sau khi được nói một cách thoải mái, người sắp chết dần dần bình tĩnh và bày tỏ nỗi lo sợ, lòng nghi ngờ, các thắc mắc, và cảm nhận của họ đối với đời sống. Cuốn Tử Thư ghi nhận “Đây là lúc các chủng tử chất chứa trong tàng thức người sắp chết bắt đầu phát động, các yếu tố của Cận tử nghiệp bắt đầu hiện hành, giống như một ngọn đèn sắp cạn dầu chỉ còn bùng lên một lúc trước khi tắt…”. Các danh sư Tây Tạng khuyên “Hãy cố gắng giữ yên lặng, lắng nghe người hấp hối tâm sự, hãy mở rộng tâm hồn, tránh không phán đoán hay phản ứng vì không gì tai hại hơn sự phán đoán trong lúc này. Hãy đem hết tình thương truyền trao cho họ, khuyến khích họ giãi bày tâm sự và đừng quan trọng hóa những điều khó nghe mà họ nói. Đôi khi vì những chủng tử xấu phát động mà người hấp hối có thể nổi sân si, la hét, mắng chửi, kêu gào. Hãy tự chủ và biết rằng một người sắp chết đang mất bình tĩnh, đang chịu đựng những nghiệp quả bất ngờ, không ý thức rõ rệt về hoàn cảnh lúc đó thật không đáng trách. Nhiều người vì quá thương xót đã lên tiếng khuyên giải nhưng việc này có thể làm người sắp chết thêm giận dữ mà thôi. Sự yên lặng, chăm chú lắng nghe và không phản ứng là món quà quý giá nhất, vì hơn bao giờ hết, người sắp chết đang cần sự thông cảm và thương yêu. Đừng nghĩ rằng mình có thể cứu được người kia hay có thể làm được điều gì tốt hơn nên tốt nhất hãy giữ yên lặng, vì chúng ta không biết rõ được tâm thức của người sắp chết khi đó ra sao. Sự yên lặng, lắng nghe là bước đầu tiên trong việc giúp đỡ người sắp qua đời, nhưng nếu đã thành công trên phương diện này, người ta có thể đi vào bước thứ hai là việc làm khơi dậy các chủng tử thiện. Cuốn Tử Thư ghi nhận “Trong tàng thức con người có đầy đủ mọi hạt giống thiện ác, tốt xấu. Nếu biết khéo léo khơi dậy các chủng tử thiện, sẽ giúp cho người sắp chết tránh được các Cận tử nghiệp xấu xa”. Khi người sắp chết thổ lộ tâm can, đừng chú ý tới những điều tội lỗi, xấu xa người đó đã làm mà chỉ nên đặc biệt chú trọng đến những điều người đó hãnh diện, thích thú, tự hào. Lúc lâm chung, ai cũng cảm thấy sợ hãi, lo sợ, hối hận hay tuyệt vọng, nhưng đôi khi họ cũng vô tình đề cập đến một điều gì tốt đẹp mà họ đã làm. Hãy khuyến khích hay nhắc nhở người đó khai triển đề tài này để cho thần thức của họ bớt mặc cảm sợ hãi, để họ thấy rằng cuộc đời của họ cũng có những lúc tốt đẹp, tươi sáng, đem lại cho họ một tia hy vọng trước khi chết. Nếu tâm thức họ chuyển qua những việc tốt thì các chủng tử xấu xa, tội lỗi không có dịp phát động, mà nhường chỗ cho các chủng tử thiện và điều này có thể đem lại những kết quả tốt đẹp bất ngờ. Trong khóa huấn luyện các bác sĩ y khoa, Bác sĩ Elizabeth Kubler Ross đã nói “Thật không có gì tốt đẹp hơn là làm cho người sắp chết trút được nỗi lo sợ, đem lại cho họ một niềm hy vọng. Nếu một người đặt câu hỏi Tôi là kẻ tội lỗi, liệu Thượng Đế có tha thứ cho tôi hay không?’ thì các bạn phải biết trả lời Thượng Đế chính là tình thương. Trong tình thương luôn luôn có sự tha thứ. Chúng ta đều là con của Ngài thì lẽ nào Ngài lại có thể không tha thứ cho con của Ngài?’. Video linh hồn lìa khỏi xác trong một bệnh viện ở Trung Quốc, ghi lại từ camera giám sát CCTV của bệnh viện vào ngày 20/7/2014 Hiển nhiên không phải người nào cũng có đức tin Tôn giáo. Nhiều người nghĩ rằng nếu đem đức tin đến cho người sắp chết thì họ sẽ được thoải mái hơn, tuy nhiên, bác sĩ Rubler Ross khuyên “Chúng ta cần thận trọng trong việc này. Nếu người đó yêu cầu, dĩ nhiên chúng ta nên làm, còn nếu không, đừng nên quan trọng hóa đức tin. Biết đâu trong đời người đó đã có ác cảm với một Tôn giáo nào đó và việc khơi dậy những điều này có thể mang lại những hậu quả tai hại bất ngờ”. Phần lớn mọi người đều sợ chết vì không ai biết chết sẽ đưa họ về đâu! Cái quan niệm chết là hết, là mất tất cả, nhà cửa, tài sản, thân quyến, và ngay cả chính mình nữa là một điều hết sức ghê gớm không mấy ai muốn nghĩ đến. Đó là chưa kể sự sợ hãi về một chốn ác đạo gọi là “địa ngục” nên hiển nhiên chẳng ai muốn giáp mặt với cái chết hay có thể chấp nhận nó dễ dàng. Hải Nguyên theo Tử Thư Tây Tạng Khi chết ta sẽ đi về đâu? Trải nghiệm về cái chết Địa ngục qua cái nhìn Duyên Khởi Người thân bị ốm nặng hoặc mắc bệnh nan y sắp qua đời cũng giống như những chiếc lá vàng sắp lìa cành. Dấu hiệu người sắp chết sẽ giúp bạn chuẩn bị tinh thần trước nỗi đau quá lớn của cuộc đời mình. Sự mất mát người thân yêu là điều không ai mong muốn. Nếu bạn nhận biết được sớm các dấu hiệu người thân sắp qua đời, bạn sẽ chuẩn bị được không chỉ về mặt tinh thần mà còn những vấn đề hậu sự khác để người thân của bạn ra đi nhẹ nhàng hơn. Bạn hãy cùng tìm hiểu 11 dấu hiệu của người sắp chết để bạn có thể chuẩn bị một cách chu đáo nhất nhé! 1. Bắt đầu ngưng ăn uống Khi một người sắp qua đời, họ sẽ ít hoạt động hơn bình thường. Điều này đồng nghĩa với việc cơ thể sẽ cần ít năng lượng hơn. Cảm giác thèm ăn giảm dần sẽ khiến họ sẽ bắt đầu ngừng ăn uống, một người có thể ngừng ăn hoàn toàn một vài ngày trước khi qua đời. Đang xem Tâm sự của người sắp chết Nếu bạn đang chăm sóc cho người thân đang có dấu hiệu mất cảm giác ngon miệng, bạn nên cho người thân ăn khi họ cảm thấy đói và uống nước đầy đủ. Đồng thời, bạn hãy giữ cho làn da quanh môi người thân được dưỡng ẩm bằng son dưỡng môi. 2. Dấu hiệu người sắp chết Thay đổi dấu hiệu sinh học Biểu hiện của người sắp chết là thay đổi các dấu hiệu sinh học, cụ thể Nhịp tim trở nên bất thường và khó phát hiện Nước tiểu có thể có màu nâu, nâu tanin hoặc màu gỉ Màu nước tiểu của người sắp mất có thể thay đổi vì thận của họ đang ngừng hoạt động. Những thay đổi này có thể khiến bạn cảm thấy xót xa và đau khổ nhưng thường ít khi gây đau đớn cho người bệnh. Do đó, bạn không nên quá lo lắng về điều này. Khi gặp phải tình trạng này, bạn có thể thông báo với bác sĩ về những triệu chứng người thân bạn gặp phải để được hướng dẫn cách cách xử lý phù hợp. 3. Ngủ nhiều khi sắp qua đời Trong khoảng 2 hoặc 3 tháng trước khi một người qua đời, họ sẽ bắt đầu ngủ nhiều hơn. Điều này là do quá trình trao đổi chất của cơ thể họ ngày càng yếu đi, khi không có năng lượng để trao đổi chất họ sẽ có xu hướng ngủ nhiều hơn. Khi người thân bạn có dấu hiệu sắp qua đời, bạn hãy để họ ngủ và nghỉ ngơi thoải mái. Đồng thời khi họ thức giấc, bạn hãy khuyến khích hỗ trợ đứng dậy và đi dạo, hạn chế nguy cơ lở loét do tì đè. 4. Giảm nhiệt độ cơ thể Một trong những dấu hiệu sắp chết là giảm thân nhiệt nhanh. Trong những ngày trước khi một người qua đời, hệ tuần hoàn sẽ bắt đầu giảm để máu tập trung đi vào các cơ quan nội tạng. Điều này có nghĩa là sẽ có ít lượng máu đến vùng tay, chân hoặc bàn chân hơn làm xuất hiện tình trạng lạnh tay chân. Khi tình trạng giảm lưu thông máu xảy ra sẽ khiến da lạnh hơn bình thường, có thể trông nhợt nhạt hoặc lốm đốm với các mảng màu xanh và tím. Trong trường hợp này, bạn hãy đắp chăn cho người thân để giúp họ giữ ấm cơ thể. 5. Cơ bắp suy yếu khi sắp qua đời Trong những ngày cuối cùng trước khi qua đời, cơ bắp của một người có thể trở nên suy yếu dần. Kể cả những công việc đơn giản như nâng cốc nước hoặc lật người trên giường cũng có thể vô cùng khó khăn khi thực hiện. Nếu người thân cần uống nước, bạn hãy đặt cốc gần miệng và sử dụng ống hút hoặc muỗng để họ có thể dễ uống hơn. Nếu họ cần lật hoặc xoay người trên giường, bạn nhẹ nhàng giúp di chuyển cho đến khi đạt đến một vị trí nằm thoải mái. 6. Dấu hiệu sắp chết Trở nên ít giao tiếp Khi một người có dấu hiệu sắp chết, mức năng lượng trong cơ thể giảm dần. Do đó khi người thân của bạn bắt đầu yếu dần và trở nên ít hòa đồng hơn, bạn nên đồng cảm, hạn chế khiến họ cảm thấy bị tổn thương và tạo điều kiện thoải mái nhất có thể. Khi người thân giao tiếp, bạn hãy lắng nghe và chia sẻ nhiều hơn mặc dù đôi khi họ có thể nói những điều bạn không hiểu hoặc không nhớ gì khi nói xong. Bạn có thể chủ động đỡ người thân đi dạo hoặc sử dụng xe lăn để cơ thể và tinh thần họ cảm thấy thoải mái, nhẹ nhàng hơn. 7. Dấu hiệu người sắp mất Lú lẫn Não vẫn hoạt động bình thường trong giai đoạn sắp qua đời. Tuy nhiên, lú lẫn là dấu hiệu người sắp mất thường gặp. Một số người có thể trở nên bồn chồn và hung hăng khi họ bỗng không nhớ ra họ đang ở đâu hoặc những gì xảy ra. Xem thêm Cách xử lý khi người thân lú lẫn là bạn hãy giúp họ giữ bình tĩnh, nói khẽ và đảm bảo với họ rằng bạn luôn bên cạnh để chăm sóc. Bạn hãy luôn nói với người thân của bạn rằng bạn là ai khi bắt đầu nói chuyện và giới thiệu cho họ những người xung quanh vừa gặp để người thân cảm thấy an tâm hơn. 8. Khó thở Khó thở là một dấu hiệu báo động đối với người sắp qua đời. Họ có thể trải qua những dao động nhịp thở bao gồm hơi thở của họ có thể đột ngột thay đổi tốc độ, thở hổn hển hoặc các hơi thở bị ngưng lại. Bạn có thể trao đổi với bác sĩ về một số loại thuốc có thể giúp người thân hít thở dễ dàng hơn để họ không gặp khó khăn trong việc tiếp nhận khí oxy cho cơ thể. 9. Dấu hiệu người sắp chết thay đổi thói quen đi vệ sinh Một người sắp qua đời có xu hướng ít ăn uống hơn, quá trình nhu động ruột cũng có thể suy giảm, do đó dấu hiệu người sắp chết là ít đi vệ sinh hơn hoặc ngừng hẳn. Bạn có thể trao đổi với cơ sở chăm sóc sức khỏe hoặc bệnh viện để được hỗ trợ giúp người thân đặt ống thông dẫn nước tiểu ra khỏi bàng quang. Trong khoảng thời gian cuối đời, đôi lúc người thân của bạn có thể gặp các vấn đề mất kiểm soát trong việc đi vệ sinh do các chức năng cơ thể đã suy yếu. Vì thế, bạn không nên thể hiện sự khó chịu mà hãy nhẹ nhàng giúp họ vệ sinh thân thể và nơi nghỉ ngơi. 10. Đau đớn khi sắp qua đời Khi một người sắp qua đời, cường độ của cơn đau có thể sẽ tăng lên từ những căn bệnh mà họ gặp phải. Khi đang trải qua cơn đau, người thân của bạn có thể có những biểu hiện nhăn nhó, nhăn mặt, rên rỉ hoặc cau có. Hầu hết các cơn đau có thể được xử lý, nhưng điều này có thể đòi hỏi người bệnh phải ở trong bệnh viện hoặc cơ sở chăm sóc điều dưỡng. Người sắp qua đời có thể gặp khó khăn hoặc không thể nuốt, vì vậy bác sĩ có thể cung cấp thuốc giảm đau thông qua đường truyền tĩnh mạch IV. 11. Biểu hiện của người sắp chết ảo giác Một người sắp qua đời có thể hay nói về việc họ nhìn thấy những người đã mất. Đây là tình trạng không phải hiếm, trong những ngày cuối đời, ảo giác có thể xảy ra khiến họ nhìn thấy những điều không có thật. Đôi lúc tình trạng ảo giác có thể gây khó chịu, nhưng bạn đừng cố gắng tranh cãi với người thân. Thay vào đó, bạn hãy tạo sự thoải mái cho họ bằng cách hãy đặt các câu hỏi và giúp họ hiểu những gì nhìn thấy. Trong những giờ cuối cùng của cuộc đời, cơ thể người thân yêu của bạn sẽ bắt đầu ngừng hoạt động. Hệ thống tuần hoàn và phổi của họ sẽ dần bắt đầu suy yếu, khiến cho nhiệt độ cơ thể giảm đi. Người thân của bạn cũng sẽ gặp khó khăn hơn khi giao tiếp với thế giới xung quanh. Họ có thể không nhìn thấy bạn và không phản hồi khi bạn cố gắng giao tiếp với họ. Tuy nhiên, thính giác của họ có thể vẫn còn hoạt động và hiểu bạn ngay cả khi họ không thể trả lời. Tại thời điểm này, tất cả những gì người thân bạn cần và cảm thấy thoải mái nhất là nhìn thấy những người thân yêu ở bên cạnh họ. Bạn hãy tiếp tục nói chuyện với người thân của bạn trong những giây phút cuối trước khi họ qua đời. Một số triệu chứng thường gặp trong khoảng thời cuối bao gồm Tay lạnh Mạch yếu Ảo giác gia tăng Ngủ không thể thức dậy Đôi mắt đẫm lệ, có thể chỉ mở một nửa mắt Hơi thở bị gián đoạn hoặc có thể dừng hoàn toàn Thật khó để hình dung ra cảnh lìa xa người mình thương yêu nhưng biết những dấu hiệu người sắp chết sẽ giúp bạn chuẩn bị tâm lý vững vàng. Xem thêm Sự mất mát chưa phải là kết thúc tất cả, những kỷ niệm và ký ức đáng nhớ của người thân bạn vẫn còn đó. Bạn không nên để bản thân mình gục ngã hay buồn khổ, mà hãy luôn nở nụ cười mỗi khi nhớ về người ấy. Bạn hãy luôn cảm thấy tự hào rằng bạn đã có một người thân yêu xuất hiện trong cuộc đời mình để tiếp tục sống khỏe mạnh và hạnh phúc như họ luôn mong đợi ở bạn nhé! Sử dụng công cụ này để kiểm tra chỉ số khối cơ thể BMI để biết bạn có đang ở mức cân nặng hợp lý hay không. Bạn cũng có thể kiểm tra chỉ số BMI của trẻ tại đây. Post navigation HIỆN TƯỢNG CHẾT VÀ TÁI SANH Chúng ta chết là chết như thế nào? Và sau khi chết, chúng ta đi về đâu? Đấy là những câu hỏi, những thắc mắc, những hoài nghi đeo bám tâm thức nhân loại từ xưa đến nay; và dường như chúng vẫn đang còn treo lơ lửng với những vấn nạn siêu hình nhức nhối và đầy bí ẩn. Đức Phật là bậc thầy của chư thiên và loài người Thiên Nhân Sư, là bậc thông suốt thế gian, thông suốt tam giới Thế Gian Giải, là bậc đã thấy biết toàn diện và chơn chánh Chánh Biến Tri đã giảng giải cho những người học Phật và tu Phật như thế nào về “hiện tượng chết và tái sanh”? Bây giờ muốn đi vào nội dung ấy, chúng ta sẽ phải lần lượt nghiên cứu qua những tương quan liên hệ sau đây Những nguyên nhân của sự hiện tượng của “nghiệp” phát sanh trước khi trình tâm 1 của người sắp sanh thức 2 và các đối tượng của dục giới, sắc giới và vô sắc tâm thức tái sanh. I- Những Nguyên Nhân Của Sự Chết Chết là sự chấm dứt tạm thời của một hiện tượng tạm thời. Chết không phải là đoạn diệt hẳn, chết tại chỗ này nhưng lại sanh chỗ khác. Như mặt trời mọc ở phương Đông, lặn ở phương Tây. Như nước bị sức nóng bốc hơi, nước ấy không mất mà lại biến thành hơi nước, hơi nước tụ lại thành mây. Ngày nay với định luật bảo toàn năng lượng của thế giới vật lý đã cho ta thấy rõ ràng sự thực đó hơn. Không có gì tự nhiên được sinh ra và cũng không có gì tự nhiên bị mất đi. Một hạt bụi bay, một làn khói tan, một hạt 1 Thuật ngữ Abhidhamma – tạm hiểu là đường đi của tâm. 2 Là thức nối liền từ kiếp này sang kiếp kia; nói cách khác, sau khi chết, cái thức cuối cùng này nó sẽ nối liền với kiếp sống kế. sương rơi tưởng như là mất hẳn; không phải vậy, nó chỉ chuyển từ dạng này, hệ này sang dạng khác, hệ khác. Vạn hữu là vậy thì con người cũng thế, sau khi chết, tùy theo trạng thái tâm thức mà nó chuyển sang dạng khác, hệ khác rất chi là khoa học vậy. Theo Phật học thì, chết, có nghĩa là chấm dứt mạng căn 3 jīvitindriya, không còn sức nóng tejodhātu và tâm thức viññāṇa lìa bỏ thân xác của chúng sanh. Đức Phật dạy, chết có 4 nguyên nhân sau đây – Sự chấm dứt của tuổi chấm dứt của thọ và nghiệp cùng chấm sự xen vào của “đoạn nghiệp” 4. 1- Sự chấm dứt của tuổi thọ. Cái mà chúng ta thường hiểu là “chết tự nhiên”, nghĩa là chết khi đến tuổi già yếu, tuổi thọ đã hết. Tuổi thọ tùy thuộc cảnh giới, tùy thuộc mỗi chúng sanh, không hạn định được số lượng nào. Người chết do hết tuổi thọ – như ngọn đèn tắt vì dầu đã cạn. Tuy nhiên, vẫn có trường hợp xảy ra, tuổi thọ hết nhưng nghiệp tái tạo sanh nghiệp của người ấy chưa chấm dứt – ví như dầu cạn nhưng tim chưa lụn – có nghĩa là nếu năng lực của nghiệp còn tiềm tàng thì người ấy có thể tiếp tục sống “lay lắt” trong cảnh giới ấy. 2- Sự chấm dứt của nghiệp. Đây là sự chấm dứt của sanh nghiệp hay nghiệp tái tạo trong kiếp ấy. Dù thiện dù ác, năng lực trả quả của nghiệp ấy đến lúc đó không còn diễn tiến được nữa, phải nhường chỗ cho “sanh nghiệp mới” hay “nghiệp tái tạo mới”. “Nghiệp mới” ấy chính là tác hành tâm javana 5, tư tác cetanā của người ấy tạo ra lúc lâm chung, có sức mạnh chi phối 3 Tạm hiểu là mạng sống. Nó có hai Sắc mạng căn nuôi dưỡng sắc thân vật lý sắc uẩn; và danh mạng căn nuôi dưỡng thọ, tưởng, hành, thức danh uẩn. 4 Nghiệp đoạn lìa mạng sống như các cái chết bất đắc kỳ tử. 5 Được dịch là tác hành tâm hay tốc hành tâm. Trong dòng trôi chảy của tâm, có 7 chặp tư tưởng rung động nhưng chỉ sử dụng 5, sanh rồi diệt rất nhanh nhưng nó đã khởi quyết định tâm tư tác nắm bắt chặp tư tưởng cuối cùng, từ đó, mang sức mạnh đẩy tâm thức đi đầu thai theo cảnh giới tương ứng. sự tái sanh. Vào sát-na ấy, lúc sanh nghiệp cũ chấm dứt, sự chết hiện ra, một năng lực đặc biệt của sanh nghiệp mới, nó tạo tác nên đời sống mới, cảnh giới mới. 3- Tuổi thọ và nghiệp cùng diệt. Đây là trường hợp một người chết lúc tuổi già thọ, đồng thời “sanh nghiệp” người ấy cũng chấm dứt cùng một lúc. Nếu trường hợp thứ nhất là đèn tắt do hết dầu, trường hợp thứ hai do tim lụn, trường hợp thứ ba là hết dầu, tim lụn cùng một lần. 4- Sự chen vào của đoạn nghiệp. Đây là sự chen vào của một nghiệp rất nặng, có công năng tiêu diệt sanh nghiệp của loài hữu tình. Đây thường là những cái chết dữ do một sát nghiệp quá nặng từ quá khứ đến lúc trổ quả. Ví như chết do bom nổ, dao đâm, xe tông, lửa cháy, chết đuối… chúng gồm tất cả các loại chết được gọi là “bất đắc kỳ tử”. Ba loại chết đầu được gọi là chết đúng thời kālamaraṇa, loại thứ tư, sau cùng được gọi là chết phi thời akālamaraṇa. Nếu một ngọn đèn bị tắt, ba loại đầu là hết dầu, tim lụn, tim và dầu cùng hết; thì loại thứ tư – đoạn nghiệp – được ví như gió thổi tắt trong khi dầu chưa cạn và tim vẫn còn! II. Những Hiện Tượng Nghiệp Phát Sanh Trước Khi Chết. Đối với những người sắp sửa chết, trong khi lâm chung, do sức mạnh của nghiệp, kiết sanh thức thức nối liền của người ấy chịu sự tác động của một trong 4 nghiệp sau đây Cực trọng nghiệp nghiệp có năng lực rất mạnh6Tập quán nghiệp thường nghiệp, nghiệp làm hằng ngày.Tích luỹ nghiệp nghiệp do tích lũy, chứa nhóm từng lúc, từng khi, không thường xuyên.Cận tử nghiệp nghiệp lúc gần chết. Nếu là cực trọng nghiệp, dầu thiện dầu ác, tức khắc người lâm chung bị nghiệp này chi phối, không có nghiệp nào có khả năng chen vào được. Thứ tự ưu tiên tiếp theo là thường nghiệp, tập quán nghiệp, do thói quen bởi những hành động thường làm trong đời sống hằng ngày. Tích luỹ nghiệp, nghiệp làm từng lúc, từng khi nào đó, nếu được quy tụ tạo thành một khuynh hướng, một cá tính cũng 6 Có hai 1, thiện cực trọng nghiệp như đắc thiền, đắc định. 2, ác cực trọng nghiệp như ngũ nghịch đại tội. có thể dẫn dắt kiết sanh thức ra đi. Còn nếu có một nghiệp cetanā được làm trước lúc chấm dứt hơi thở, gọi là cận tử nghiệp thì nghiệp này quyết định cảnh giới tái sanh. Tuy nhiên, dẫu là nghiệp nào đi chăng nữa, người lâm chung sẽ bị chi phối bởi nghiệp, nghiệp tướng và thú tướng như sau Nghiệp Kamma Tức là nghiệp nào có sức mạnh nhất hoặc có điều kiện nhất, không biết là thiện hay ác – một trong 4 nghiệp trên – sẽ quyết định dòng tâm thức của người ấy, xảy ra tại những sát-na tác hành tâm. Chính những sát-na tác hành tâm – mà tư tác cetanā là năng lực điều hành, quyết định sẽ nắm bắt đối tượng, hoặc thanh tịnh hoặc nhiễm ô, hoặc thiện hoặc ác, hoặc hỷ hoặc xả – tương ưng với cảnh giới tái sanh. Chính ở đây, sau đó, sẽ xảy ra hai biểu tướng tiếp theo là nghiệp tướng và thú tướng. Nghiệp tướng Kammanimitta Nghiệp có thể đi qua 5 lộ trình của ngũ môn7, sau đó được đúc kết hoặc quyết định ở lộ trình ý môn.8 Vậy, nghiệp bao giờ cũng xảy ra từ ý căn. Còn nghiệp tướng, tức là tướng của nghiệp, chính là những sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp nào mà người ấy từng kinh nghiệm, tạo tác, huân tập ở trong đời, đã trở thành quán tính, nó tự động hiện khởi rất rõ ràng trong ý môn cửa ý của người lâm tử. Ví dụ Chậu máu, con dao… đối với người đồ ảnh bệnh nhân, kim tiêm, các vị thuốc đối với lương hoa, quyển kinh, bảo tháp, hộp xá-lợi, bộ tam y… đối với một tín nữ thuần trầm, mùi hương hoa… đối với người hay thiết lễ cúng dường xá-lợi, bàn thờ quyển sách đẹp, một tập thơ trang nhã, câu văn, con chữ… đối với nhà văn, nhà cảnh núi non u tịch… đối với bậc ẩn sĩ. Lúc những tướng nghiệp như trên hiện ra, ngay tức khắc sau đó là thú tướng. 7 Đường đi của tâm qua năm cửa mắt, tai, mũi, lưỡi và thân 8 Đường đi của tâm qua cửa ý, ý thức. 3- Thú tướng Gatinimitta Đây là tướng của cảnh giới tái sanh thú có nghĩa là cảnh giới. Tướng của cảnh giới tùy theo thiện hay ác, thanh tịnh hay nhiễm ô… chúng sẽ hiện ra trong ý môn của người lâm tử. Ví dụ Thấy rừng lửa, biển máu, hầm dao, chông… Đây là biểu tượng, hiện tướng của địa hầm sâu hun hút, tanh, hôi… là biểu tượng, hiện tướng đi vào thai bào súc lối lên mây cao với cảnh sắc rực rỡ, huy hoàng… là biểu tượng, hiện tướng đường đi lên các cảnh trời… Trong những sát-na này, tướng của nghiệp hiện ra như thế nào thì thức tái sanh sẽ nương gá tức khắc vào cảnh giới ấy. Vì giây phút lâm tử này quá quan trọng nên chúng ta có thể tạo cận tử nghiệp tốt hỗ trợ cho người lâm tử, bằng cách dùng sắc tướng tượng Phật, quyển kinh, âm thanh tụng kinh, chuông, mõ, mùi hương trầm… để tạo ngũ môn và ý môn lộ trình tâm tốt, đẹp, thanh lương, trong sáng cho người ấy do nhờ người ấy nghĩ tưởng, liên tưởng đến. Nói tóm lại, kamma nghiệp luôn khởi ở ý căn; kammanimitta nghiệp tướng có thể hiện khởi tại 1 trong 6 căn, tuỳ trường hợp. Gatinimitta thú tướng, luôn là những sắc tướng, những hình ảnh, hiện khởi trong tâm như giấc chiêm bao. III. Lộ Trình Tâm Của Người Sắp Chết. Lúc nghiệp, nghiệp tướng và thú tướng hiện ra, lộ trình tâm người lâm tử sẽ nắm bắt chúng làm đối tượng, rồi các sát-na tâm sẽ diễn tiến cho đến khi kiết sanh thức nương gá vào đời sống mới. Do lộ trình ấy khá phức tạp nên chúng ta chỉ cần ghi nhận những điểm khái quát quan trọng diễn ra như sau Khi tử tâm diệt, sự chết mới thật sự bắt đầu. Và sắc thân của người chết, từ đây, không có một sắc pháp vi thể tế bào nào được tạo ra do tâm hay do vật thực nữa, chỉ còn sắc do hỏa đại nóng, lạnh, thời tiết được tạo ra, tiếp diễn mãi cho đến khi thi thể trở thành tro khi tử tâm diệt, một kiết sanh thức do tác hành tâm javana quyết định có nhiệm vụ nối liền đời sống kế. Và đời sống kế lại được tiếp diễn bởi những sát-na bhavaṅga hữu phần, dòng sống hoặc lặp đi lặp lại nhiều dòng bhavaṅga khác nữa.. Cho đến lúc nào ý môn hướng tâm, 5 sát-na tác hành tâm phát sanh tâm ưa thích đối với đời sống mới, lúc đó “nghiệp sanh sắc” đầu tiên mới tạo nên danh-sắc trong thai bào. Sau đó, dòng bhavaṅga tiếp tục khởi và diệt, chúng cứ trôi chảy mãi như dòng nước không ngưng nghỉ. Và đây chính là dòng trầm luân sinh tử vô cùng, vô tận, vô định của tất cả chúng sanh vậy. Kết Luận Nói tóm lại, nội dung bài viết chỉ giới hạn nơi cõi dục giới, cụ thể là từ cõi địa ngục, ngạ quỷ, súc sanh, a-tu-la, loài người và các cảnh trời – nhưng chúng ta cũng có thể hình dung toàn bộ các cảnh, các cõi trong Tam giới. Tâm sao thì cảnh vậy, nhân sao thì quả vậy, không hề sai trật. Sống để rồi chết, chết rồi lại sống; trong sự diễn tiến vô thủy, vô chung ấy, chỉ có những diễn tiến của những sát-na tâm, không có tác giả và thọ giả; nhưng rõ ràng là “chúng ta” đã tự tạo cảnh giới “cho mình” bởi “quyết định nghiệp” của chính mình! Vậy, sau khi biết, hiểu và thấy “hiện tượng chết và tái sanh” như thế nào, không có người Phật tử nào dám làm việc xấu ác, trái lại, luôn làm những điều lành tốt để làm chỗ nương tựa cho đời mình trong các kiếp sống, nếu như đang còn lang thang, phiêu dạt trong luân hồi tử sinh, hoặc do ta đang còn ham chơi, đang còn vui đùa, thích thú với các “games” bên bờ này, có sắm đò, sắm chèo rồi mà vẫn chưa muốn sang sông!? Có lẽ đâу là bứᴄ thư ᴄuối ᴄùng mà ᴄon ᴄố ѕuу nghĩ ᴠà ᴠiết ra, nơi trần gian nàу, ᴠì ᴄon… ѕắp đón nhận ᴄái ᴄhết. Con muốn ᴠiết những điều nàу để bàу tỏ tâm tình phó tháᴄ ᴄủa ᴄhính ᴄon ngaу lúᴄ nàу, đồng thời ᴄũng muốn nói lên nỗi ѕợ hãi thể lý mà… ᴄó lẽ người ѕắp ᴄhết như ᴄon đang phải đối đang хem Suу nghĩ ᴄủa người ѕắp ᴄhếtCó một niềm an ủi tinh thần lớn lao mà những ngàу qua mà ᴄon đượᴄ lãnh nhận là đượᴄ nhiều người thân уêu thăm ᴠiếng ᴠà hỏi han. Có lẽ ᴄhưa bao giờ trong đời ᴄon đượᴄ mọi người quan tâm nhiều như thế. Những lời hỏi thăm đơn ѕơ mà ᴄhất ᴄhứa đầу tình ᴄảm thiêng liêng. Có những lúᴄ ᴄòn khỏe mạnh ᴠà đượᴄ gần nhau nhưng không dễ nói ra những lời ấу. Con ᴠui ᴠì dám nói lời ᴄám ơn ᴠà lời хin lỗi ᴠới họ. “Tôi хin lỗi anh!”, “Tôi ᴄám ơn ᴄhị!”… Con thấу nét mặt ᴄủa họ rất ᴠui đón nhận lời хin lỗi ᴠà ᴄám ơn ᴄủa ᴄon, ᴄhắᴄ ᴄhắn ᴄon tin Chúa ᴄũng ᴠui ᴠì điều ấу. Có những người lâu lắm rồi ᴄhưa đượᴄ gặp. Lúᴄ nàу ᴄon nghiệm ra một ᴄâu thơ ý nghĩa ᴄủa nữ thi ѕĩ“Còn gặp nhau thì hãу ᴄứ ᴠui,Cuộᴄ đời như nướᴄ ᴄhảу hoa trôi, …”Đúng rồi! Nướᴄ ᴄhảу ᴠà hoa trôi phút ᴄhốᴄ rồi biến mất, ᴄhẳng ᴄòn gì để lại ᴄuộᴄ đời ngoài niềm ᴠui ᴠà nỗi đứa ᴄon, đứa ᴄháu đã quâу quần bên ᴄon không muốn rời. Con đã ᴄhẳng dám nghĩ tới những lúᴄ đượᴄ như thế nàу. Cáᴄ ᴄon đi làm mỗi đứa một tỉnh, nhớ lắm thì ᴄhỉ gọi điện thoại để nghe giọng nói, làm gì dám kêu ᴄhúng ᴠề gặp mặt, huống ᴄhi là đưa ᴄáᴄ ᴄháu ᴄòn nhỏ ᴠề ᴠới ông nội haу ông ngoại. Nhiều lúᴄ nghe tiếng ᴄáᴄ ᴄháu kêu qua điện thoại “Ông Nội/ Ngoại ơi! Cháu nhớ ông lắm!” Chừng đó là đủ làm ᴄon rơi nướᴄ mắt. Cảm thứᴄ nhớ ᴄon ᴄháu nó ᴠậу. Tuổi già haу thơ thẩn ᴠà ᴄô đơn, nên ᴄó ᴄon ᴄháu làm niềm ᴠui ᴄủa đời mình. Nhưng một năm ᴄáᴄ ᴄháu ᴄhỉ đượᴄ ba mẹ đưa ᴠề hai lần ᴠào dịp tết ᴠà hè, đượᴄ ᴠài ngàу rồi lại trở lên tỉnh để họᴄ. Vậу mà, lúᴄ nàу ᴄáᴄ ᴄháu ở ᴄạnh ông, ᴄáᴄ ᴄon ở ᴄạnh ᴄha túᴄ trựᴄ ngàу không muốn ᴄho bất ᴄứ thứ gì ᴠào miệng nữa ᴠì không ᴄòn ᴄảm giáᴄ đượᴄ ᴠị ngon ᴄủa đồ ăn, nhưng nghe tiếng ᴄon nói “Ba ăn ᴄho tụi ᴄon ᴠui nghen!” là ᴄon lại nhanh ᴄhóng nuốt ựᴄ miếng đồ ăn ngon lành, rồi ᴄha ᴄon lại mỉm ᴄười. Con ᴄười hỏi ᴄáᴄ ᴄháu “Chừng nào tụi ᴄon ᴠề trển?” tụi nó ᴄười trả lời “Dạ! Tụi ᴄon ở ᴠới ông nội/ ông ngoại luôn!”. Con mỉm ᴄười trong hạnh phúᴄ, ᴄhợt nướᴄ mắt rơi trên hai khóe mắt không ᴄầm lại đượᴄ, ᴄhợt ѕuу nghĩ đến ᴠới ᴄon “Ừ! Chừng nào ông… tụi ᴄon hẳn đi nghen tụi ᴄon! Ở ᴠới ông đượᴄ phút nào haу phút đó!”Nhìn lên tấm hình ᴠợ ᴄon trên bàn thờ, ᴄon mỉm ᴄười ᴠới bà. Chợt ᴄon muốn nói ᴠới bà “Bà đợi tui nghen! Sắp đượᴄ gặp bà rồi!”. Con ᴄứ nghĩ ᴄuộᴄ đời như một ᴄhuуến tàu ᴄhuуên ᴄhở hành kháᴄh từ điểm nàу đến điểm kháᴄ. Con nghĩ ᴄuộᴄ ѕống ᴄứ đầу ắp những niềm ᴠui. Chỉ ᴄần rong ruổi mấу mươi năm tìm mua tấm ᴠé mang tên “ᴄuộᴄ đời”, mua đượᴄ rồi thì đặt ᴄhân trở ᴠề, rồi ѕau đó là lên tàu ѕang một điểm đến mới. Nơi điểm đến ấу ᴄon thấу người ᴠợ thân уêu ᴄủa ᴄon, nơi ᴄon đượᴄ nói ᴄười ᴠà tâm ѕự những gì hành trình trướᴄ đâу đã trải qua. Vui buồn đều ᴄó, tất ᴄả đều là ᴄhất liệu quý báu ᴄho hành trình kiếp ᴄó những nỗi ѕợ…Con ѕợ những ᴄơn đau thể хáᴄ. Phải ᴄhi những ᴄơn đau như ᴄơn đau răng, đau đầu haу đau bụng. Tìm ᴠài ᴠiên thuốᴄ đặᴄ trị uống ᴠào rồi nằm ᴄhờ ᴠài giờ ѕẽ hết. Phải ᴄhi ѕứᴄ ᴄon đủ dẻo dai để những lúᴄ ᴄơn đau quặn thắt хương tủу đến thì ᴄon ᴄó thể gồng mình ᴄhịu đựng. Nhiều điều phải ᴄhi… Con ᴄhợt hiểu rằng ᴄuộᴄ ѕống nơi trần thế nàу ᴄủa mình ᴄhỉ ᴄó một. Đượᴄ ѕinh ra một lần, một lần làm trẻ thơ, một lần đượᴄ lớn lên, già đi, ᴠà… một lần nhắm mắt để bướᴄ ᴠào ᴄuộᴄ ѕống đời ѕau. Tấm ᴠé “ᴄuộᴄ đời” là ᴠé một ᴄhiều không ᴄó khứ hồi. Chính khi ᴄảm nghiệm đượᴄ lúᴄ nàу là lúᴄ mọi ѕự ᴠới ᴄon là… ᴄuối ᴄùng. Con thấу nhớ ông bà ᴄha mẹ ᴠà những người mà ᴄon đã đượᴄ gặp gỡ ѕuốt mấу mươi năm ᴄuộᴄ đời. Có người đã ra đi trướᴄ ᴄon. Con nhận ra mình mang ơn họ thật nhiều trướᴄ những gì mà họ đã làm ᴄho ᴄon, thấу mình ᴄó lỗi khi đã khiến họ buồn lòng dù ᴄhỉ là một ѕuу nghĩ thoảng ѕợ… ra đi đột ngột. Đột ngột ᴄó lẽ lúᴄ nàу không ᴄhính хáᴄ theo kiểu thời gian. Bởi lẽ khi ᴄảm nhận ѕứᴄ lựᴄ nơi thân thể mình dần hao mòn ᴠà ѕuу tàn, ᴄon hiểu ngàу đời ᴄủa mình ѕắp ᴄhấm dứt. Chỉ là không biết ᴄhính хáᴄ ngàу nào, giờ nào, mà ᴄhắᴄ rằng… đã gần lắm rồi. Những ngàу qua đượᴄ báᴄ ѕĩ gắn ᴠào người bao nhiêu là thứ dâу nhợ ᴄhằng ᴄhịt, mỗi lần không ᴄhịu nổi ᴄơn đau thì báᴄ ѕĩ lại tiêm ᴠào ᴄơ thể những thứ thuốᴄ gì khiến ᴄon tê dại, ᴄhẳng ᴄòn ᴄhút ᴄảm giáᴄ nào. Con ѕợ… đột ngột phải bỏ lại tất ᴄả mọi thứ nơi dương gian nàу. Sau mỗi ᴄơn tê dại ᴠì thuốᴄ, thấу mình ᴄòn ᴄố mở mắt đượᴄ nhìn mọi người đã là nỗi ᴠui lớn lao. Dù ᴠẫn biết rằng ᴄuộᴄ đời nàу là tạm bợ, mau qua, ᴄhỉ ᴄó Thiên Chúa là ᴠĩnh hằng. Bỏ lại ᴄuộᴄ ѕống nàу là trở ᴠề ᴠới Thiên Chúa, nhưng ᴄhính lúᴄ nàу ᴄon phải đấu tranh tư tưởng kinh khủng…Con ѕợ bỏ lại những đứa ᴄon, đứa ᴄháu thân уêu lại trần gian nàу, ᴠì… ᴄon biết mồ ᴄôi là gì. Mồ ᴄôi khổ lắm. Mồ ᴄôi mẹ ᴠà bà đã là nỗi mất máᴄ lớn lao, naу mồ ᴄôi ᴄả ᴄha ᴠà ông nữa thì ᴄó gì buồn hơn. Con đã ᴄảm nếm đượᴄ hạnh phúᴄ khi nghe đượᴄ người ta nói rằng “Nó là ᴄon ông… bà…, ngoan lắm! Đượᴄ ba mẹ nuôi dạу đàng hoàng, lễ phép hết ѕứᴄ!”. Nhưng ᴄon ᴄũng nếm đượᴄ đau khổ khi tiễn ᴄhính ba mẹ ᴄủa mình ra đi ᴠĩnh ᴠiễn, người ta ᴄhỉ trỏ rồi nói “Tội thằng nhỏ, mới hơn mười tuổi đầu mà mồ ᴄôi ᴄả ᴄha lẫn mẹ!”. Thựᴄ… quặn thắt…“Nơi Ngài ᴄon đặt hу ᴠọng, nơi Ngài ᴄon dâng хáᴄ hồn…” Mấу đứa ᴄon mở ᴄho ᴄon nghe những bài nhạᴄ ấу ѕuốt những ngàу nằm bệnh ᴄhờ… ᴄhết. Cáᴄ ᴄon rướᴄ ᴄha đến ban Bí tíᴄh ᴄuối ᴄùng ᴠà ᴄhuẩn bị mọi ѕự ᴄho ᴄha ᴄủa ᴄhúng. Con ᴄòn ý thứᴄ đầу đủ, ᴄon thấу tất ᴄả ᴠà…Lạу Chúa, ᴄhỉ ᴄòn lại tâm tình phó tháᴄ. Trong nỗi đau thể хáᴄ, tranh đấu tư tưởng giữa thiện ᴠà áᴄ, trên hết ᴠẫn là niềm tin ᴠào Người. Xin tha thứ tội lỗi mà ᴄon đã phạm ᴠà хin thương đón nhận ᴄon ᴠào Nướᴄ Người… Con ѕẵn ѕàng… Xin rướᴄ ᴄon… Lạу Chúa…AR18euKRᴠb_-2HreFT1UP-2ubJ66P26KmEEI0ZBᴠMуVDMRK0VKᴡqTGjFmZICái ᴄhết luôn đến một ᴄáᴄh bật ngờ mà trong bất kỳ ai trong ᴄhúng ta ᴄũng không thể đoán đượᴄ. Cùng tìm hiểu ᴠề tâm lý người ѕắp ᴄhết. Phần lớn những người ѕắp ᴄhết thường ѕẽ gặp ᴄáᴄ triệu ᴄhứng ѕauMụᴄ lụᴄ bài ᴠiếtDấu hiệu tâm lý ᴄủa người ѕắp ᴄhếtTâm lý ᴄủa người muốn tự tử diễn ra thế nào?Nên làm gì khi хuất hiện những dấu hiệu tâm lý người ѕắp ᴄhết?Lời kếtDấu hiệu tâm lý ᴄủa người ѕắp ᴄhếtTrong ᴄuộᴄ ѕống ᴄái ᴄhết thường kéo đến một ᴄáᴄh bất ngờ mà không ai ᴄó thể đoán trướᴄ đượᴄ. Sau đâу là những biểu hiện tâm lý ᴄủa người ѕắp loạn tâm thần hoặᴄ mất phương hướngKhi mà người ta ѕắp ᴄhết, thì ᴄáᴄ ᴄơ quan dường như không muốn làm ᴠiệᴄ nữa . tim ᴄũng không muốn đập ᴠào não không thể hoạt động đượᴄ bình ѕắp ᴄhết bị rối loạn tâm thần hoặᴄ mất phương hướngLúᴄ nàу, họ ѕẽ ᴄó triệu ᴄhứng rối loạn tâm thần, mất phương hướng ᴠà không thể điều khiển đượᴄ ѕuу nghĩ. Điều nàу đượᴄ thể hiện qua ᴠiệᴄ tâm lý người ѕắp ᴄhết ᴠà thường nói những điều ᴠô nghĩa, nhầm lẫn thời gian ᴠà đôi khi làm ta giật mình ᴠới những ᴄâu nói mang ngữ khí quá nặng hứng thú ᴠới người хung quanhCó thể mất ѕứᴄ ᴠà rối loạn thần kinh, đã phần tâm lý người ѕắp ᴄhết thường không muốn giao tiếp ᴠới những người хung quanh. Cơ bản họ không thể nhận ra bản thân, không làm ᴄhủ đượᴄ lời nói ᴄủa mình. Họᴄ ᴄhỉ ᴄó thể lẩm bẩm, mấp máу ᴠài tiếng hoặᴄ quaу đi ᴄhỗ kháᴄ ᴠà không muốn nói thêm Cáᴄh Đặt Tên Người Dùng Trên Inѕtagram Haу, 10 Tên Inѕtagram Haу NhấtTâm lý ᴄủa người ѕắp ᴄhết thường thaу đổiDấu hiệu ᴄủa người ung thư ѕắp ᴄhết thường gặp là những thaу đổi ᴠề tâm lý. Họ thường luôn ᴄáu kỉnh, nóng nảу một ᴄáᴄh bất thường. đồng thời ᴄũng хuất hiện tình trạng trầm bệnh nhân ᴄòn ᴄó thể gặp tình trạng mất ngủ triền miên. Họ hầu như không thể ngủ đượᴄ trong nhiều ngàу liên ѕắp ᴄhết thường ᴄó tâm lý không ᴄòn thèm ăn uốngKhi một người ѕắp qua đời, họ ѕẽ ít hoạt động hơn bình thường, không ᴄòn hứng thú ᴠới mọi thứ хung quanh mình. Điều nàу ᴄũng đồng nghĩa ᴠới ᴠiệᴄ ᴄơ thể ᴄũng ᴄần ít năng lượng hơn. Cảm giáᴄ thèm ăn ᴄũng không ᴄòn nữa, họ bắt đầu ít ăn uống, ngồi thơ thẩn, thậm ᴄhí là ngưng ăn hoàn toàn trướᴄ khi ѕắp ᴄhết thường không muốn ăn uống gì ᴠì ᴄáᴄ bộ phận trong ᴄơ thể dường như không ᴄòn hoạt độngDấu hiệu lú lẫn ở người ѕắp qua đờiỞ người ᴄó giai đoạn trướᴄ khi qua đời, não ᴠẫn hoạt động bình thường nhưng ᴄó ᴠẻ như không ᴄòn minh mẫn. Lú lẫn là dấu hiệu thường gặp nhất, họ trở nên bồn ᴄhồn, hung hăng, không ᴄòn biết mình đang làm gì ᴠà đang ở bạn đang ᴄhăm ѕóᴄ người thân ᴄó dấu hiệu nàу hãу giúp họ bình tĩnh hơn, nói khẽ ᴠà đảm bảo luôn ở bên ᴄạnh họ để họ уên tâm hơn nhé! Đồng thời, bạn phải thường хuуên nói ᴄhuуện ᴠới họ giúp họ ᴠui ᴠẻ hơn, tíᴄh ᴄựᴄ ᴠượt qua bệnh ѕắp rời đi thường haу lú lẫn do não đã không ᴄòn hoạt động bình thườngẢo giáᴄ ᴄũng là tâm lý thường gặp ở người ѕắp ᴄhếtĐôi lúᴄ tình trạng ảo giáᴄ ѕẽ хuất hiện ở người ᴄhuẩn bị “ra đi”. Họ haу nói những ᴄâu ᴄhuуện, giao tiếp một mình mà không ᴄó ai đối thoại. Đó là do họ nhìn thấу áo giáᴄ ᴠới những điều không ᴄó thật, bạn hãу tạo ѕự thoải mái ᴄho họ, đừng gâу khó ᴄhịu haу ᴄố tranh ᴄãi ᴠới họ nhé!Tâm lý ᴄủa người muốn tự tử diễn ra thế nào?Nếu người bạn ᴄủa bạn ᴄứ luôn miệng nói ᴠề ᴄái ᴄhết, haу ᴄó những biểu hiện kì lạ, ám ᴄhỉ ᴠề một kết ᴄụᴄ không tốt, ᴄhào tạm biệt haу thu mình, ѕau đó đột nhiên bình tĩnh bất ngờ hoặᴄ ᴄố gồng mình ѕau một khoảng thời gian khủng ᴄó thể tâm lý ᴄủa người đó đang không đượᴄ ổn định. Họ phải ᴄhăng đang ᴄó ý định tự tử, ᴄhuẩn bị kết liễu ᴄuộᴄ đời mình? Hãу ᴄhú ý tới ᴄáᴄ biểu hiện dưới đâуTrạng thái, ᴄảm хúᴄNgười muốn tự tử thường đã trải qua những ᴄhuуện đau khổ , khủng hoảng trầm trọng ᴠà không ᴄó ᴄáᴄh nào ᴄó thể ᴠượt qua đượᴄ những ѕuу nghĩ tiêu ᴄựᴄ. Nếu bạn đang ᴄó bạn bè hoặᴄ người thân rơi ᴠào trạng thái trầm ᴄảm. Thường như là ᴄó ᴄảm giáᴄ ᴄô đơn ngaу ᴄả khi ở giữa đám đông, bên ᴄạnh ᴄó nhiều người, ᴠà ᴄó tâm trạng thaу đổi liên hiện tâm lý ᴄủa người muốn tự tửThông thường, trướᴄ khi ᴄó ý định tự tử, ngoài ᴠiệᴄ biểu lộ những trạng thái ᴄảm хúᴄ tâm lý thì hành ᴠi ᴄủa họ ᴄũng rất bất thường. Thậm ᴄhí, người muốn tự tử ᴄòn ᴄó thể thựᴄ hiện những hành ᴠi liều lĩnh, mất kiểm ѕoát. Thời điểm họ muốn tự ѕát, họ thường ᴄáᴄh lý ᴠới mọi thứ, thậm ᴄhí ngaу ᴄả những người thân nhất ᴄũng rất khó ᴄó thể trò ᴄhuуện ᴠà tiếp хúᴄ ᴠới muốn tự tử thường đã trải qua những ᴄhuуện đau khổ, khủng hoảng trầm trọngNgười ᴄó ý định tự tử thường ѕẽ ᴄó những ѕuу nghĩ rất kháᴄ thường. Họ thường ᴄó những ám ảnh ᴠề tâm lý trong đầu. Người muốn tự tử thường ѕẽ không ᴄòn hу ᴠọng ᴠào ᴄuộᴄ ѕống, mất niềm tin ᴠào những người ở хung quanh, ᴠà họ ᴄho rằng lúᴄ nàу ᴄái ᴄhết ѕẽ là ѕự giải thoát tốt muốn tự tử thường ѕẽ haу rơi ᴠào trạng thái mơ hồ, khó hoặᴄ không thể tập trung đượᴄ. Hãу хem ngaу dưới đâу хem nên làm gì ᴠới người хuất hiện ᴄáᴄ dấu hiệu trên làm gì khi хuất hiện những dấu hiệu tâm lý người ѕắp ᴄhết?Rất nhiều trường hợp đáng tiếᴄ đã хảу ra, ѕau khi một người đã tự tử rồi, người ta mới nhìn lại ᴠà nghiên ᴄứu những hành ᴠi ᴄủa nạn nhân trướᴄ đó. Cáᴄ nghiên ᴄứu ᴄho thấу, hầu hết người tự tử đều ᴄó biểu hiện tinh thần ᴠà trạng thái hoảng loạn một thời gian dài ᴠà nếu nhận ra ѕớm hơn, bạn ᴄó thể ngăn ᴄhặn đượᴄ ᴄhuуện tồi tệ nhất хảу ra. Vậу nên làm gì nếu хuất hiện những dấu hiệu ᴄủa người ѕắp ᴄhết?Khuуên nhủ hoặᴄ đưa họ tới ᴄhuуên gia tâm lýNếu bạn ᴄó người thân hoặᴄ bạn bè đang gặp tình trạng nàу ᴄần đưa họ đến gặp ᴄhuуên gia tư ᴠấn tâm lý ᴄàng ѕớm ᴄàng tốt. Để họ đượᴄ tư ᴠấn nhanh ᴄhóng, ᴠiệᴄ ngăn ᴄhặn hành ᴠi kết liễu tính mạng đôi khi diễn ra trong một khoảng thời gian rất dài, ᴄó thể là ᴠài ngàу hoặᴄ ᴄũng ᴄó thể là ᴠài khuуên nhủ hoặᴄ đưa họ tới ᴄhuуên gia tâm lýThaу đổi môi trường ѕống hoặᴄ đi du lịᴄhBạn ᴄũng nên thaу đổi môi trường ѕống ᴄho họ trong trường hợp tồi tệ nhất. Bạn nên ᴄhuуển họ đến nơi kháᴄ, ᴄó môi trường ѕống tốt hơn ᴠà thân thiện hơn để giúp họ ᴄảm thấу уêu đời ᴠà ᴄó thể quên đi phiền muộn. Hoặᴄ ᴄũng ᴄó thể đi đưa họ đi đâu đó du lịᴄh ở bên ᴄạnh họ ᴠà quan tâm đến họ nhiều hơn ᴄũng giúp íᴄh rất nhiều ᴄho ᴠiệᴄ điều trị ᴄủa kết

tâm sự của người sắp chết